Polonya’da toplu taşıma kuralları Türkiye’ye göre daha farklı. Bu yazımızda hem buna değineceğiz hem de Polonya devletinin vatandaşlarına güvenmesinin devlete ne kadar yüksek maaliyette problem yarattığına.
İlk olarak biraz Polonya’daki toplu taşıma sistemini anlatalım. Öncelikle burda isterseniz toplu taşıma kartı çıkarabiliyorsunuz ya da öğrenci kartı. Bu kartlara aylık yükleme yapıyorsunuz ki bu çok ucuza geliyor. Mesela öğrenciyseniz ve öğrenci kartınız varsa ‘BİLETY’ yazılı makinalardan kartınıza 140 PLN yükleyip 3 ay boyunca tüm toplu taşıma araçlarını sınırsız şekilde kullanabiliyorsunuz. Bu gerçekten öğrenciler için yararlı oluyor. Diğer yandan diyelim ki toplu taşıma araçlarını çok kullanmıyorsunuz o zaman yine kartınıza sadece o günlük ihtiyacınız olan parayı yükleyebilirsiniz. İşler şimdi bu noktada değişecek. Diyelim ki bu kartlardan birine sahip değilsiniz. O zaman bilet makinalarından nakit ya da kredi kartınız ile kağıt küçük biletler almalısınız ki böylece otobüslere bindiğinizde otobüslerin içlerindeki bilet okutma makinalarına biletinizi okutabilesiniz. Bu nokta önemli çünkü bu biletler otobüslerde otobüs şoförleri tarafından kontrol edilmiyor. Sadece spontane bir şekilde biranda gelan bilet kontrolcüleri otobüselere biniyorlar ve ellerindeki bilet sistemine özel makina ile ya kartlarınızı yani varsa ulaşım kartınızı yoksa bilet makinasından aldığınız küçük kağıt biletleri kontrol ediyorlar. Kağıt biletlerin o ana ait olup olmadığını şu şekilde anlıyorlar; biletinizi otobüse bindiğiniz anda okuttuğunuz makina biletinizin arkasına bir tarih, biletinizin kullanım saatinin bitişini, ve bindiğiniz otobüsün numarasını yazıyor.
Eğer kart ya da biletiniz yok ise ve bilet kontrolcülerine yakalanırsanız bilin ki para cezasına çarptırılacaksınız. Eğer şanslı iseniz yolculuğunuzu kimse size bir şey sormadan geçirebilirsiniz çünkü bilet kontrolcüleri dışında biletinizi kontrol edecek kimse yok. Bu arada size küçük bir tavsiye yakalanırsanız ve kaçmaya çalışırsanız sakın bunu denemeyin çünkü bilet kontrolcüleri çok iyi koşturuyorlar.
Şimdi ise asıl haberimize gelelim bilet sistemi böyle olunca ülkedeki bazı kişiler nasıl olsa yakalanmam diyerek yahut önemsemeyerek bilet almıyor. Daha sonrada bilet kontrolcülerine yakalanıyorlar. O an kontrolcüler onlara bir ceza makbuzu kesiyor ve haberimize göre şuan Polonya’da toplam 115.000 kişi cezasını ödememiş durumda. Böylelikle ödenmemiş bilet cezalarının miktarı bir hayli yüksek. BIG InfoMonitor Register’a göre, Mazovya Voyvodalığın’da 28.000’den fazla dürüst olmayan yolcu yaşıyor. Rekor bilet cezası miktarı ise bir Polonyalı’ya ait ve toplam 200.000 zloty değerinde. Lütfen cezanız varsa biran önce ödeyin yoksa ömür boyu bilet cezası ödemek zorunda kalabilirsiniz…
