VARŞOVA(PCO) – Polonya iktidar partisi tüm milletvekilleri ve yargıçlar için yasal dokunulmazlığı sona erdirmek istiyor.
Polonya’nın iktidar partisi ulusal-muhafazakar Hukuk ve Adalet (PiS), parlamento üyeleri ve yargıçların halihazırda sahip oldukları kovuşturma dokunulmazlıklarının kaldırılması için anayasayı değiştirecek bir yasa tasarısı sundu.
PiS’in Senato’daki grup başkanı Marek Pęk, “Bu tasarıyı desteklemek tüm siyasi sınıfın, özellikle de Senato’daki muhalefet çoğunluğun dürüstlüğü ve güvenilirliğinin bir testi olacaktır” diye yazdı.
Normal yasalardan farklı olarak anayasa değişiklikleri için PiS’in çok az bir çoğunluğa sahip olduğu alt meclis Sejm’de üçte iki oy çoğunluğunun yanı sıra muhalefetin iktidarda olduğu Senato’da da salt çoğunluk gerekiyor. Dolayısıyla PiS’in her iki mecliste de muhalefetin desteğine ihtiyacı olacaktır.
Halihazırda parlamento üyelerinin cezai kovuşturmaya karşı dokunulmazlıkları bulunmaktadır. Ancak bu dokunulmazlık, mecliste çoğunluğun bu yönde oy kullanması halinde tek tek milletvekilleri için kaldırılabilir.
Geçtiğimiz hafta iki muhalefet milletvekili dokunulmazlıklarını kaybetti. Biri, Sol Parti’den (Lewica) Joanna Scheuring-Wielgus, hükümetin Sejm’deki çoğunluğunun dokunulmazlığının kaldırılması yönünde oy kullanmasının ardından bir kilisede protesto düzenleyerek dini duyguları aşağılamak suçundan yargılanacak.
Bir diğeri, Sivil Platform’dan (PO) Borys Budka, oylama yapılmadan hemen önce bir PiS milletvekili tarafından açılan hakaret suçu iddianamesiyle yüzleşmek üzere dokunulmazlığından gönüllü olarak vazgeçti.
Aynı şekilde yargıçlar da, ilgili disiplin kurulu tarafından haklarında dava açılmasına izin verilmediği sürece, cezai kovuşturmaya karşı dokunulmazlığa sahiptir.
PiS yönetimi altında hakimlere yönelik disiplin rejimi sertleştirildi ve parti, kendi deyimleriyle “yargı kastının” uzun süredir ayrıcalıklı ve hesap sorulamaz bir statüye sahip olduğunu savunuyor.
Ancak iç muhalefet, pek çok hukuk uzmanı, halkın çoğunluğu ve Avrupa Komisyonu da dahil olmak üzere uluslararası kurumlar da dahil olmak üzere pek çok kişi hükümetin reformlarının bağımsız yargıçları sindirmeyi ve yargıyı daha fazla siyasi kontrol altına almayı amaçladığını düşünüyor.
Eleştirmenler ayrıca PiS’i, adalet bakanının kontrolü altına alınan savcılık hizmetini siyasileştirmekle suçluyor.
Parlamento Adalet ve İnsan Hakları Komisyonu Başkanı PiS milletvekili Marek Ast, PiS’in yeni yasa teklifinde anayasanın 105 ve 181. maddelerini değiştirmek istediğini söyledi.
İlk madde parlamenterlerin dokunulmazlığının şeklini ve kapsamını belirlerken, ikinci madde aynı şeyi yargıçlar için yapıyor. Onet’in haberine göre Ast, yasanın kabul edilmesi halinde milletvekillerinin sadece doğrudan parlamento görevlerini yerine getirirken gerçekleştirdikleri eylemler için yasal dokunulmazlığa sahip olacaklarını açıkladı.
Aktarıldığı üzere, PiS’in Sejm’deki grup başkanı Ryszard Terlecki, “Muhalefet milletvekillerinin de bu tasarıyı destekleyeceğine inanıyoruz, çünkü bu dokunulmazlık aracının kötüye kullanıldığı aşikar” dedi. Terlecki, “yeni yılda tasarı üzerinde yoğun bir çalışma yapılacağını” da sözlerine ekledi. Ancak Sejm’deki PO grubunun başkanı Budka, PiS’in açıklamasına olumsuz yanıt verdi. İktidar partisinin geçmişte kendi milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasına karşı oy kullandığını kaydeden Budka, PiS’i “bir avuç ikiyüzlü” olarak nitelendirdi.
