Noel, pek çok kültürde ve mezhepte farklı şekillerde kutlanan dini bir bayram geleneğidir. Hazreti İsa’nın doğumuna işaret eden bu kutsal gün, farklı Hristiyan mezheplerinde farklı tarihlerde ve gelenekler eşliğinde kutlanır. Polonya, Katolik bir ülke olduğu için burada Katolik inanışına uygun olarak kutlamalar yapılır.
Resmi olarak Noel kutlamaları 25 Aralık gününe denk gelse de, Polonya’da kutlamalar 24 Aralık gününden başlar. Buna Noel Arifesi denir ve geleneksel aile yemeği eşliğinde ve bazı geleneklerle Noel kutlamaları bu tarihte başlar. Noel arifesi resmi tatil günü değildir ancak bazı iş yerleri, çalışanlarına o gün işlerini erken bitirmelerine izin vererek, geleneksel aile kutlamalarına katılmalarını sağlar. Bu günün asıl önemi ise gökyüzünde ilk yıldızın görünmesini beklemektir. Hazreti İsa’nın doğduğu gün görüldüğü söylenen, Venüs ve Jüpiter gezegenlerinin aynı hizaya gelerek oluşturduğu Beytüllahim Yıldızı’ı anılır.
Akşam Yemeği
Aile yemeğine başlanmadan önce yapılması gereken önemli bir gelenek vardır: Opłatek Geleneği. Un ve sudan yapılmış mayasız ince bir gofret, herkese dağıtılır ve herkes bir dilek eşliğinde o gofreti kırarak diğerine verir. Böylece aile yemeğinden önce herkes birbirine iyi dileklerde bulunarak kutsal sayılan bu vazifeyi yerine getirmiş olur. Bu geleneğin kökeni ise, Son Akşam Yemeğinde gerçekleşen ekmek kırılması olayına bir göndermedir.
Geleneksel akşam yemeğine geçildiğinde göze çarpan bazı gelenekler vardır. Bunlardan ilki, masada bir kişilik yemek servisinin boş kalmasıdır. Bu gelenek,olur da davetsiz bir misafir kapıyı çalarsa ona sunmak için hazırda bulundurulması anlamına gelir. Diğer gelenek ise, Noel arifesinde kesinlikle et ve alkol tüketilmemesidir. Ayrıca masada 12 çeşit yemek bulunması gerekir. Her ay için şans getirdiğine inanılır. Yemek olarak ise, bölgeye göre değişiklik gösterse de Barszcz çorbası (Pancar çorbası) veya mantar çorbası, pierogi, mantarın türevleri ve makowiec keki olmazsa olmazlardandır.
İlahiler
Hristiyan inancında ilahilerin yeri önemlidir. Hele ki Noel zamanında TV programlarından ve evlerden ilahi sesleri yükselir. Akşam yemeği yendikten sonra Noel ağacının yanına gidilerek, ilahiler eşliğinde herkes birbirine hediyelerini sunar. Bu gelenek, bu kutlu günü anmak için birbirine hediye verilerek Hazreti İsa’nın doğum hediyesine göndermedir.
Saat 00.00’den sonra
24 Aralık’ı 25 Aralık’a bağlayan gece saat 00.00’ı gördüğünde masaya et ve alkol gelir. Böylece bu gün bir kere daha kutlanmış olur. Ayrıca bu saatten sonra kiliseye gidilerek dua edilir.
Daha sonraki günlerde ise akşam yemeği eşliğinde aile kutlamaları devam eder.
Kaynak: Culture.pl
Kapak Fot. Michelle Maria
