Polonya, Avrupa yüksek öğreniminde Bologna Süreci esaslarına uymaktadır. Üç dönem yapısına dayanan lisans sistemi Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi (ECTS)ile birlikte başarıyla yürütülmektedir. Yüksek öğrenimde Avrupa standardı öğrencilerin başka ülkelerde vasıflarının tanınmasını kolaylaştırmaktadır.
Çoğu ülkedeki eğitim sisteminin kendi ülkenizdeki eğitim sisteminden önemli ölçüde ayrılabileceğini ve Polonya’nın bu gruba ait olabileceğini unutmayın. Farklılıklar terminoloji ile başlamaktadır: İngilizce’de üç temel yüksek öğrenim derecesi Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora asıl çalışma alanına bağlı olarak çeşitli kısaltmalara (BA, BSc, MA, MBA ve MSc, PhD ve DSc vs.) sahiptir. Polonya dilinde, akademik unvan/derecelere istinaden dört ana terim vardır: licencjat ya da inzynier (Lisans’ın dengi, öğrenci olarak liseden sonra alınan ilk diploma), uzman (Yüksek lisansın dengi) ve doktor (Doktorun dengi. Sanat ya da örneğin moleküler biyoloji bölümünden mezun olmanız farketmez. Fakat, her lisans ülkenizdeki yüksek öğrenim sisteminde verilen diplomalara tamamen uymayabilir. Bu yüzden, iç mevzuatınıza göre Polonya’daki bir okuldan mezun olduktan sonra eve hangi diplomayı götüreceğinizi kontrol etmek için okulunuzla ya da YÖK ile görüşmenizi şiddetle öneririz.)
Doktora derecesi programları (normalde 3 ila 4 yıl)yüksek lisans mezunları için geçerlidir, PhD derecesi alınmasını sağlar, üniversite tarzındaki okulların yanı sıra bazı araştırma kurumları (Polonya Bilim Akademisi bölümleri ile araştırma ve kalkınma kurumları) tarafından verilir. PhD diploması, doktora tezini sunan, tez komitesi önünde başarıyla savunan ve doktora sınavını geçen kişiye verilir.
Sınavlar
Bütün yüksek öğrenim kurumlarının derslerini sınavla sonlandırmaları gerekir. Çok sayıda bağımsız sınav ya da bir konunun ayrı parçaları halinde testler olabilir. Genellikle, sözlü ve yazılı sınavlar her sömestr sonunda sınav dönemi boyunca yapılır. Öğrenciler her konu için ayrı ayrı sınava tabi tutulur. Performans değerlendirme periyodu, ya bir dönemi ya da tüm akademik yılı kapsar. Bir dönemi (ya da yılı) başarıyla tamamlamak için öğrencinin müfredatta yer alan tüm konuların değerlendirme ve sınavlarından geçer (en azından “yeterli”) bir not alması ve bütün seviye tespitleri için performans değerlendirmesi elde etmesi gerekir.
ECTS Kredileri
Not sistemine ek olarak, belli sayıda kredinin belli bir konuya bölüştürüldüğü Avrupa Kredi Transfer Sistemi içindeki HEI’lar notlardan bağımsız olarak ödüllendirmektedir. Bir yılı başarıyla tamamlamak için öğrencinin 60 kredi (sömestr başına 30) biriktirmesi gerekmektedir.
ECTS (Avrupa Kredi Transfer Sistemi), Avrupa’nın yüksek öğrenim sistemleriyle buluşma sürecinde Avrupa Yüksek Öğrenim Bölgesi’ndeki) tüm üniversitelerin benimsediği bir standarttır. 2007’den beri, bütün Polonya yüksek öğrenim kurumlarının hem kredi transferi hem de derece programları içindeki toplama için ECTS’yi kullanması gerekmektedir.
(Bilim ve Yüksek Öğrenim Bakanlığı, Bologna Süreci hakkında genel bilgi); www.ehea.info (Avrupa Yüksek Öğrenim Bölgesi); www.bologna2009benelux.org (Bologna Süreci, resmi websitesi).
NOTLANDIRMA
Her HEI kendi Çalışma Kuralları’nda not cetvelini tanımlar.
En yaygın cetvel aşağıdaki notları içerir:
5 çok iyi (bardzo dobry)
4 iyi (dobry)
3 geçer (dostateczyn)
2 yetersiz/kalır (niedostateczny)
kredi/geçer (zaliczenie)
Bazen sayısal notları nitelemek için artı sembolü ya da onluk sistem kullanılır. O zaman cetvele göre verilen notların doğrudan ECTS kredilerine dönüştürülemeyeceği belirtilmektedir.
